گلیم دست بافتی ساده است از تار( پنبه یا پشم) و پود (پشم) که معمولاً از پشم حیوانات اهلی بر دار افراشته بافته شده که هر منطقه طرح مختص به خود را داراست و عموماً به عنوان فرش کاربرد داشتهاست.ممکن است بافت گلیم با تغییراتی کاربردهای دیگری غیر از فرش در بین عشایر داشته باشد: از جمله نمک دان، جل اسب، نوار چادر.
شاید بتوان گفت در آسیای مرکزی، شرق اروپا و شمال آفریقا هر جا که پرورش بز و گوسفند و شتر رواج داشته و مردمانش در بافت فرش تخصص داشتهاند گلیم هم بافتهاند. مردمان ترکمن، قفقاز، ترک، عرب و… دستبافته گلیم را تولید و بکار بردهاند.
در ادبیات فارسی عموماً گلیم با زیلو یا جاجیم و… به یک معنی بکار رفتهاست ولی بهطور مشخص گلیم فرشی است که از بافتن پود بر تارهایی که بر دار افراشته تنیده شدهاست بافته میشود و از دستگاه کمکی نظیر ماسوره و… استفاده نمیشود که این مورد تفاوت گلیم با زیلو یا جاجیم و انواع دیگر ذکر شده در ادبیات میباشد.
مهم: گلیم با زیلو و جاجیم تفاوت دارد.
گِلیم یا پَلاس یکی از انواع صنایع دستی زیراندازی و پوششی است که از ابریشم، موی بز، پشم گوسفند یا دیگر چهارپایان اهلی بافته میشود. گلیم به شکل سنتیاش، معمولاً برای پوشاندن زمین، دیوار یا رواندازی برای حیوانات باربر استفاده میشود ولی امروزه به عنوان یک پوشش مدرن برای خانههای شهری نیز خریداری میشود.
رنگهای استفاده شده در گلیم سنتی گیاهی هستند. گاهی گلیمها را برای جلوه بیشتر و کهنه شدن رنگ، با چای و پوست گردو شستشو میدهند.
عشایر و بافندگان گلیم محدودیتی در اندازه گلیم نداشتهاند و با توجه به نیاز خود گلیم را در اندازه کوچک برای واگیره یا بزرگتر برای تزئین (گلیمچه) یا فرش بافتهاند و استانداردی در این مورد وجود ندارد.گلیمها در اندازه رایج برای قالی هم بافته شدهاند که میتوان به
- ۷۰×۱۰۰سانتیمتر
- ۱۰۰×۱۵۰سانتیمتر، که به ذرع و نیم مشهور است و متداولترین اندازهاست.
- ۲×۳ متر
- کناره ها
- و…
- اشاره کرد